Irys

Irys, zwany także kosaćcem, zawdzięcza swoją nazwę greckiej tęczowej bogini Irys, która była posłanką bogów i dostarczycielką świętej wody. Tęczowe kolory imponujących kwiatów i zdolność tej rośliny do długotrwałego magazynowania wody w mięsistych korzeniach potwierdzają związek kwiatu z jego mitologiczną imienniczką.

Ekstrakty z korzenia irysa to składniki o ugruntowanej pozycji w kosmetykach marki Weleda, optymalizujące poziom nawilżenia skóry i dostarczające cenny olejek eteryczny. Irys występuje w trudno dostępnych regionach marokańskich gór Atlas, gdzie współpraca firmy Weleda z naszymi francuskimi partnerami zapewnia stały dochód prawie 300. rodzinom rolniczym.

Do dziś duża część populacji rolniczej w Maroku pracuje w małych gospodarstwach rolnych, które są głównym źródłem dochodu dla wielu rodzin. Zbiory mogą stanowić nawet 50% ich zarobków, ale jest to możliwe tylko wówczas, gdy nawiążą partnerską współpracę, opartą na zrównoważonych zasadach, taką jak relacje między firmą Weleda a tymi, którzy organicznie uprawiają kosaciec bródkowy (iris germanica) w regionie Tirdouime, w górach Atlas. Panuje tu klimat górski: na terenie położonym 1600m n.p.m. jest zimno zimą i upalnie latem. Powietrze jest rozrzedzone i suche, a gleba słabej jakości. Praktycznie cała praca na polu – od wysadzania roślin po zbiory, wykonywana jest ręcznie, niekiedy z pomocą mułów. Dla tych małych firm maszyny są zbyt drogie, a ich używanie niepraktyczne.

Rolnicy pracują na obszarze 20 km2, który tworzą małe skaliste poletka o powierzchni od 400 do 600m2. Na tych tarasowych gruntach, z trudem odebranych górom, tutejsi rolnicy uprawiają len, soczewicę, trochę cebuli i innych warzyw. Organiczna uprawa korzeni irysa dopełnia tradycyjne uprawy warzyw i przynosi regularne dochody tym rolnikom, którzy połączyli swe siły w ramach spółdzielni. Wiosenne plony pozwalają każdej z 300. rodzin pozyskać nawet 400 kg świeżych kłączy irysa, pełnych cennych olejków eterycznych, poszukiwanych do produkcji naturalnych kosmetyków i zapachów.

Zanim można będzie wyekstrahować olejek eteryczny, wszystkie zebrane kłącza (setki tysiące guzowatych korzeni wielkości ziemniaka) trzeba obrać ręcznie i wysuszyć górskim powietrzem na słońcu. Proces może potrwać do tygodnia. W tym czasie korzenie utracą około 80% swojej masy. Tylko wtedy twarde wysuszone korzenie można będzie przewieźć mułem do doliny, do dalszego przetworzenia, aby wyekstrahować zeń cenny olejek. Założenie małych spółdzielni rolniczych, które są systematycznie kontrolowane przez firmę Weleda i naszych francuskich partnerów, ożywiło ekonomicznie lokalne gospodarstwa, powiększyło dochody drobnych rolników i podniosło ogólny standard życia.